با پیشرفت روز افزون فن آوری اطلاعات و ارتباطات، و وابسته شدن دیگر فنآوریها به این فن آوری علاقه مندی صاحبان تجارت و مدیران سازمانها و ارگانها هر روزه به استفاده از این دانش افزایش می یابد . شهرداران نیز در صنعت و مدیریت شهری، خود را جدا از این جنب و جوش نمی بینند .
معرفی و اطلاع رسانی در خصوص خدمات شهری و ایجاد شبکه های ارزان و گاه رایگان جهت استفاده عموم و تمامی اقشار جامعه از علاقه مندی های غیر قابل انکار شهرداران است . از سویی دیگر شهرداری ها رسالتهای فرهنگی فراوانی دارند که به کمک فنآوری اطلاعات می توانند گامهای بزرگی در جهت انجام آنها بردارند. از این رو ایجاد شبکه های عمومی این روزها در دستور کار شهرداری ها در اکثر شهرهای دنیا قرار دارد .
شبکه بی سیم شهری مفهومی جهت تبدیل یک شهر به یک ناحیه تحت پوشش شبکه بی سیم ( Wireless Access Zone-WAZ ) با هدف ایجاد امکان سهولت دسترسی به شبکه اینترنت یا اینترانت است . این شبکه ها عموما با استفاده از فنآوری هایی نظیر Wi-Fi و WiMax ایجاد میشود که خاص این کاربرد طراحی شده و عمومیت بیشتری در بین کاربران دارند و بر اساس هدف اولیه از ایجاد آن، ممکن است شامل بخشهایی از شهر یا تمامی شهر باشند .
طراحی کلی به صورت استفاده از صدها دستگاه سرویس دهنده اکسس پوینت قابل نصب در محیطهای بیرونی (Outdoor) با استفاده از تیرهای شهری (Pole) و اتصال این تجهیزات به شبکه مرکزی با استفاده از زیرساختهای گوناگون کابلی و یا بی سیم است . سازمانی که اینگونه شبکه ها را ایجاد و راهبری می نماید، سرویس دهنده بی سیم شهری نامیده میشود .
فرض اصلی جهت ایجاد چنین شبکه هایی در سطح شهرها این است که، ایجاد این شبکه ها جهت دسترسی به یک شبکه متمرکز به لحاظ اقتصادی به صرفه تر از ایجاد دیگر روشهای اتصال نظیر شبکه های کابلی ADSL و … باشد .
هدف از راه اندازی اینگونه شبکه ها میتواند سرویس دهی به افراد یا اقشاری از جامعه باشد که استطاعت مالی تامین هزینه های شبکه های پر سرعت خصوصی اتصال به شبکه اینترنت نظیر ADSL را ندارند . در صورتی که چنین باشد راه اندازی و نگهداری چنین شبکه هایی مشکلات و چالشهای خاص خود را در پی خواهد داشت که می بایست هنگام طراحی و راه اندازی در نظر گرفته شود .
در این راستا ممکن است،سازمان های مدیریت شهری تصمیم بگیرند که تنها برخی از نقاط پر رفت و آمد شهر – مانند پارک ها، میادین پر رفت و آمد، مراکز فرهنگی-هنری، سینماها، ایستگاه های مترو ، پایانه های اتوبوسرانی و … – را تحت پوشش شبکه بی سیم قرار دهند .
ایجاد چنین شبکه هایی با توجه به گستردگی و وسعت آن در شهرها میتواند چالش های فراوانی در بر داشته باشد . این نوشته به ذکر مختصر این چالش ها و ارائه پیشنهاد مشاوره جهت تحصیل مفیدترین راهکارها میپردازد .
استفاده از شبکه های بی سیم شهری با توجه به زمان راه اندازی کوتاه، هنگام وجود ضعف زیر ساخت کابلی یکی از روشهای ایجاد سریع دسترسی به شبکه عمومی است . اما آنچه در این میان حائز اهمیت است انتخاب راهکارهایی ست که چالشها و هزینه های موجود را به حداقل ممکن برساند .
جهت راه اندازی یک شبکه بی سیم شهری شاید بتوان شهرداری یک شهر را از باب در اختیار داشتن عموم زیرساختهای مورد نیاز (نظیر سایت های گوناگون، شبکه backhaul گسترده در شهر و …. ) پرتوانترین ارگان، جهت مدیریت چنین پروژهء عظیمی دانست . از این رو امروزه شهرهای فراوانی در سطح دنیا وجود دارند که پروژههای عظیم شبکه های بیسیم در آنها با مدیریت،مشارکت و سرمایه گذاری شهرداری ها به ثمر رسیده است .
نمونه چنین پروژههای شهری عبارتند از : اکرون در ایالت اوهایو آمریکا، کمبریج در ایالت ماساچوست آمریکا، مسکو در روسیه، واترلو در ایالت انتاریو کانادا، مونتریال در ایالت کبک کانادا، بریستول در انگلستان، لیورپول در انگلستان، پاریس در فرانسه، ونیز در ایتالیا، وین در اتریش، هنگ کنگ، کوالالامپور در مالزی، پننگ در مالزی، تایپه در تایوان، سنگاپور و … . همچنین در این میان میتوان به پروژه شبکههای بی سیم شهریای نیز اشاره نمود که به دلایل متعددی نظیر مدیریت ناصحیح شکست خوردهاند . شیکاگو در ایالت ایلینویز آمریکا، دوبلین در ایرلند، پاراماتا در استرالیا، سیدنی در استرالیا، پورتومونت در شیلی و …
لذا با توجه به آنچه ذکر شد، بررسی جوانب مختلف راه اندازی شبکه بی سیم شهری در ابعاد گوناگون یکی از مهمترین گامها ست. ابعاد گوناگون این نوع پروژهها را میتوان از دیدگاههای فنی،اجتماعی،زیست محیطی، اقتصادی و … مطالعه نمود، که یقینا هر یک از حوزه های یاد شده می توانند در موفقیت یا عدم موفقیت اینگونه پروژهها تاثیر بسزایی داشته باشند .
یکی از سوالاتی که در ابتدایی ترین گامهای تصمیم گیری در خصوص راه اندازی شبکه بی سیم شهری در شهرها مطرح میگردد، ابعاد این شبکه است .با توجه به وجود سرویس دهندههای شهری در سطح شهرها که با استفاده از فنآوریهای مختلف در حال ارائه سرویس هستند آیا منطقی ست که شهرداری ها به موازات چنین شرکتهایی اقدام به ایجاد شبکه سراسری در سطح شهر نمایند ؟
پاسخ این سوال در بررسی تعداد سرویس دهندهها ، نحوه سرویسدهی، قیمت ارائه سرویس، ضریب نفوذ ارائه سرویس در مناطق مختلف شهر، کیفیت سرویسهای ارائه شده و … نهفته است.
نتیجه مطالعاتی که صورت می پذیرد، شاید شهرداری ها را بر آن دارد که شبکه بی سیم شهری را در کل سطح شهر گسترش دهد و یا ایجاد شبکه را محدود به اماکان پر رفت و آمد تجاری، فرهنگی و … –نظیر میادین شهر، پارکها، فرهنگسراها، سینماها و … – و یا محله های خاصی نماید.
از طرف دیگر سنجش تعداد افرادی که پیش بینی می شود که در آینده از این شبکه استفاده میکنند، تاثیر غیر قابل انکاری در انتخاب نوع تکنولوژی و طراحی شبکه مذکور دارد .
انتخاب فن آوری مناسب
انتخاب فن آوری مناسب جهت به انجام رساندن چنین شبکه گستردهای، که چیزی کمتر از شبکه های عظیم ارتباطی تلفنهای همراه ندارد ، کاری ست خطیر و نیازمند استفاده از حضور و وجود متخصصان امر .
یقینا تمامی متخصصان امر در این موضوع هم عقیده اند که انتخاب فنآوری مناسب جهت راه اندازی چنین شبکه هایی در سطح یک شهر نیازمند تمهیدات و نگرانیهایی ست که با موضوع مشابه در سطح دیگر شهرهای دنیا در اروپا یا آمریکا متفاوت است .
این انتخاب خطیر (انتخاب فن آوری مناسب جهت راه اندازی شبکه بی سیم شهری در سطح یک شهر) بستگی فراوانی به در نظر گرفتن ظرایفی نظیر ابعاد اقتصادی، فنی ، سیاسی – با توجه به موقعیت خاص کشور ما – ، زیست محیطی، فرهنگی و … دارد . ضمنا باید در نظر داشت که با توجه به رسالت شهرداری ها در راه اندازی چنین پروژه عظیمی مبنی بر ایجاد دسترسی عموم و علی الخصوص قشر کم درآمد به آن؛ میبایست ظرایف دیگری نیز مد نظر قرار گیرند، تا تمامی اقشار با هزینه های کم و قابل پرداخت بتوانند به آن دسترسی داشته باشند .
از طرف دیگر فن آوری هایی که توانایی ایجاد چنین پوشش گستردهای را داشته باشند در سطح دنیا انگشت شمارند . همچنین تولیدکنندگان تجهیزات نیز در این حوزه تعدد فراوانی ندارند و با در نظر گرفتن موقعیت سیاسی کشور عزیزمان شرکتهای محدودی هستند که توان تامین تجهیزات و ارائه خدمات پس از فروش را خواهند داشت.
از سوی دیگر با توجه به حضور مفید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در حوزه ارتباطات و تنظیم مقررات رادویی در حوزه فرکانسی، میبایست فنآوری ای جهت استفاده مد نظر قرار گیرد که کمترین تداخل تجاری و فنی با دیگر فنآوری های موجود در سطح شهر را داشته باشد.
آرمان تلکام (ArmanTelecom) با توجه به تجربه چندین ساله در زمینه طراحی، تامین تجهیزات و اجرای پروژه های عظیم شهری و بین شهری آمادگی دارد تا در کنار شهرداری ها به عنوان مشاور جهت طراحی شبکه ، انتخاب تجهیزات و تولید کننده و نظارت بر اجرا به عنوان مشاور به هموطنان عزیز خدمت کند